ΠΕΡΙ ΟΡΓΗΣ
Η εκδήλωση οργής από έναν άνθρωπο δημιουργεί δυσάρεστες καταστάσεις τόσο για τον εαυτόν του όσο και για το περιβάλλον….
- Τι είναι η οργή;
- Ποια είναι τα αίτια που την δημιουργούν;
- Τι μπορούμε να κάνουμε για να μην οργιζόμαστε;
- Τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατευτούμε από έναν οργισμένο άνθρωπο;
Στη συνέχεια, μπορείτε να παρακολουθήσετε την σχετική ομιλία, όπου προσπαθεί να απαντήσει στα πιο ερωτήματα:
Επιπλέον της εικόνας, για όποιον επιθυμεί να κατοχυρώσει τα προαναφερθέντα νοήματα, ακολουθεί και το κείμενο της ομιλίας.
Στην διδασκαλία του Κριναετού η οργή χαρακτηρίζεται ως πάθος ψυχικό, δηλαδή μια αλλοφροσύνη της ψυχής, που μπορεί να παρεμποδίσει την ελευθερία μας, διότι είναι μια συναισθηματική κατάσταση που αναστατώνει τη ψυχή και την απομακρύνει από το χώρο της γαλήνης. Εκδηλώνεται με επιθετικότητα και εκδικητική συμπεριφορά και είναι μια αδυναμία επιβολής στον εαυτό μας.
Η οργή οφείλεται στην υλιστικότητα ( είναι ένα λεπτό ελάττωμα υλιστικότητας) και συνδυαζόμενη με τη συχνότητα και επιμονή με την οποία εμφανίζεται στον άνθρωπο, μπορεί να καταλήξει τελικά να γίνει δεύτερη φύση του.
Είναι εύκολο να αντιληφθούμε ότι ο άνθρωπος, εφ’ όσον ευρίσκεται υπό την πίεση αυτού του βάρους , δεν είναι δυνατόν να ακολουθήσει την εξελικτική του πορεία, αφού έχει ως αποτέλεσμα την εξουθένωση του σώματος, την ανισορροπία της ψυχής και τη συσκότιση του πνεύματός του.
Η οργή συνδέεται άμεσα με τον θυμό, είναι ένας έντονος θυμός και θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα ελαττώματα αυτά, χαρακτηρίζονται από το βαθμό της έντασης που τα διακρίνει κατά την εκδήλωσή τους. Ο Θυμός περνά πιο γρήγορα και οι εκδηλώσεις του συνήθως δεν είναι τόσο ακραίες, ενώ η οργή θολώνει το μυαλό, καλλιεργεί την εκδίκηση και την επιθετικότητα κι έχει διάρκεια, διότι απ’ ότι φαίνεται, ξεκινά από μια ταραχή του νευρικού συστήματος και προκαλεί σύγχυση σε όλο τον οργανισμό.
Τον θυμό αντιθέτως, μπορεί, όταν ελέγχεται από τη λογική και κρατείται μέσα σε ανεκτά όρια, ο άνθρωπος να χρησιμοποιήσει την ενέργειά του ως δημιουργικό αναβρασμό για έργα καλού. Γι’ αυτό πολλές φορές, όταν ένας άνθρωπος στερείται της δημιουργικής αυτής έντασης, να χαρακτηρίζεται ως χαμηλών τόνων.
Εκτός όμως από την οργή που όλοι αντιλαμβανόμαστε καθώς ξεσπάει σαν θύελλα, πολλές φορές για «ασήμαντη αφορμή» υπάρχει και ένα άλλο είδος πολύ πιο ύπουλο. Είναι η κρυφή οργή που δεν εκδηλώνεται αλλά σιγοβράζει, περνώντας απαρατήρητη από το περιβάλλον. Είναι η οργή εκείνη που συνδέεται πολύ στενά με το φθόνο, τον τρέφει και τρέφεται απ’ αυτόν.
Ελάττωμα είναι κάθε παρέκκλιση (άρνηση, μείωση, έλλειψη) από το μέτρο. Η υπερβολή του μέτρου προκαλεί την κατάχρηση και η ανεπάρκειά του, τη στέρηση. Το αποτέλεσμα και στις δύο περιπτώσεις, είναι το ίδιο. Τα ελαττώματα ξεκινούν από την υλιστικότητα, βασίζονται στις κακίες και στον εγωισμό μας και μας κάνουν υποχείριά τους. Όταν δε το ελάττωμα καταλάβει την ψυχή, γίνεται πάθος. Το πάθος είναι μια έξαρση ενός ελαττώματος που ήδη έχουμε, μιας αδυναμίας ή μιας νοητικής διαστροφής που αποκτά μονιμότητα εντός μας.
Πάθος είναι η θυελλώδης ικανοποίηση των υλικών μας αναγκών. Η θύελλα στην ικανοποίησή τους, δεν ανταποκρίνεται σε καμιά πραγματική ανάγκη αλλά οφείλεται στην ανώμαλη εξάσκηση και συνήθεια του οργανισμού, από έλλειψη αρκετής αντίδρασης στις απατηλές υποβολές του ενστίκτου μας, ή στην επαναστατική εκδήλωση των φυσικών μας αναγκών, από υπερβολική αντίδραση στη λογική ικανοποίησής τους. Το πάθος δεν ελέγχεται μόνο με τη σκέψη ότι πρέπει να ελέγχουμε τα πάθη μας. Χρειάζεται άσκηση.
Όποιος είναι γεμάτος ελαττώματα δεν είναι δυνατόν να έχει αξιόλογη προσωπικότητα. Επιπλέον, τα ελαττώματα θέτουν σε άμεσο κίνδυνο την ίδια μας την ύπαρξη, την ίδια μας τη ζωή. Τα ελαττώματα θα μπορούσαμε να τα χωρίσουμε σε δυο κατηγορίες:
Τα Έμφυτα, τα οποία εμφανίζονται λόγω των αντίστοιχων αρνητικών προδιαθέσεων του χαρακτήρα μας και τα Επίκτητα, τα οποία οφείλονται στο ότι κατά τη διαβίωσή μας στον υλικό κόσμο, πλανιόμαστε από το περιβάλλον και την ύλη και αναπτύσσουμε κακές συνήθειες, για τις οποίες δεν είχαμε απαραίτητα την προδιάθεση.
Έτσι, ένας άνθρωπος είναι δυνατόν να γεννηθεί με έντονη την προδιάθεση της οργής, να είναι στοιχείο του χαρακτήρα του, κάτι που ευκολότερα θα τον κάνει οργίλο στη διάρκεια της ζωής του. Το ελάττωμα της οργής, όμως, υπάρχει η πιθανότητα να το αποκτήσει κάποιος, και κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Υπάρχουν όμως και κάποια άλλα τρομερά ελαττώματα που είναι εξίσου φθοροποιά και κινδυνεύουν να πάρουν τη μορφή επιδημίας στην εποχή μας και προκαλούν οργή. Αναφερόμαστε στην άκρατη φιλοδοξία, στην αλαζονεία, στο χρηματισμό και στην πάσης φύσεως απάτη. Τα ελαττώματα αυτά δεν είναι βέβαια πρωτόγνωρα, εκείνο που είναι ανησυχητικό είναι η έκταση που παίρνουν και η χαλαρότητα με την οποία αντιμετωπίζονται τόσο ατομικά,όσο και κοινωνικά.
Οι συνθήκες της σημερινής ζωής που όλο και δυσκολεύουν, σε συνδυασμό με τις συναισθηματικές πιέσεις για την απόκτηση υλικών αγαθών, που δέχεται ο άνθρωπος καθημερινά , τον κάνουν να απομακρύνεται από τη αγάπη και να εκφράζει ό,τι το κατώτερο έχει.
Ο φόβος της επιβίωσης, αναστατώνει τον άνθρωπο με αποτέλεσμα άλλος να παθαίνει κατάθλιψη και άλλος να θυμώνει. Αν ο άνθρωπος συντηρεί αυτόν το θυμό, τον καλλιεργεί μέσα του μπορεί να φθάσει στην κατάσταση μίσους .
Το μίσος είναι καταστροφική δραστηριότητα ενάντια της δημιουργικής, είναι η μετατροπή του ζωηφόρου ρεύματος της αγάπης, σε ρεύμα πόνου, εξόντωσης, θανάτου. Επομένως το μίσος δεν είναι έλλειμμα αγάπης αλλά η διαστρέβλωσή της.
Όπως η οργή, έτσι και το μίσος εκδηλώνεται με τη μανία της καταστροφής. Η οργή είναι μια παραφορά, ή ταραχή ψυχική, που διαρκεί λίγο, ενώ το μίσος παρατείνεται και εκφράζεται με εσκεμμένες πράξεις. Το μίσος ενεργεί ψύχραιμα, λογικά και ανάγεται στο επίπεδο του πνεύματος. Το μίσος συνεχίζει την οργή ή την ανανεώνει….
…. Το μίσος οδηγεί τον άνθρωπο σε πράξεις βίαιες, διότι είναι διαρκής ερεθισμός που προκαλεί την οργή.
Η οργή έχει περιορισμένη διάρκεια, καταλαγιάζει και τότε ο άνθρωπος μπορεί να συναισθανθεί τα σφάλματά τ
ου και να μετανοήσει. Όταν όμως το μίσος έχει καταλάβει τον άνθρωπο και τα αρνητικά συναισθήματα αναβιώνουν και η οργή ανατροφοδοτείται και παραμένει σε έξαρση.
Ένα στιγμιαίο συναίσθημα αντιπάθειας δεν γεννά το μίσος, όμως η διατήρησή του και ανατροφοδότησή του από τον άνθρωπο, μπορεί να το διογκώσει και να τον οδηγήσει σε τέτοιες καταστάσεις, έτσι ώστε η επιστροφή να είναι πολύ δύσκολη. Όσο αφήνεται ο άνθρωπος να γίνει έρμαιο της αρνητικότητας, τόσο περισσότερο εγκλωβίζεται σε αυτή.
Το να μπορέσει ένας άνθρωπος να συγκρατήσει την οργή του όταν αυτή «φουντώνει» ή ακόμη καλύτερα να καταφέρει να μην επιτρέψει να αναπτυχθεί μέσα του, είναι κάτι πολύ δύσκολο, όχι όμως ακατόρθωτο.
Πρωτίστως «για να μη φουντώνει», χρειάζεται κυριαρχία, ώστε να το προλάβουμε πριν γίνει αυτή η έντονη εκδήλωση. Χρειάζεται όμως και κάτι άλλο: να βρούμε τα αίτια που προκαλούν την οργή μέσα μας, για να μπορέσουμε να τα εξουδετερώσουμε και να μην οργιζόμαστε. Αυτό φυσικά μπορεί να γίνει με την αυτογνωσία και την εξέλιξή μας στην αγάπη. Αν ενστερνιστούμε αποκλειστικά την ακτινοβολία της Αρχής Αγάπης, τότε η οργή θα πάψει να εκδηλώνεται και θα επιτρέψει να εκδηλωθεί η συμπόνια, έτσι θα οργιζόμαστε σπανιότητα, για να μην πω ποτέ. Όταν είμαστε οργισμένοι, είμαστε αποκομμένοι από την Αγάπη.
Την οργή και τα πάθη γενικά για να μπορέσουμε να τα κυριαρχήσουμε, θα πρέπει να τα δαμάσουμε.Η έννοια του δαμασμού είναι ταυτόσημη με την έννοια της πάλης. Και πράγματι! Η απελευθέρωση από τα πάθη είναι μία συνεχής, αδιάκοπη και τρομερή πάλη του ανθρώπου, την οποία δίδει ο ίδιος μέσα στον εαυτό του με αντίπαλο το κακό. Για τους λόγους αυτούς, η νίκη στην περίπτωση αυτήν είναι αντιστοίχως μεγάλη.
Ο δαμασμός των παθών μας γίνεται με τρεις τρόπους. Ο πρώτος τρόπος είναι η ανάπτυξη των αντίρροπων αρετών που είναι η ανοχή, η επιείκεια, η μετριοπάθεια, η υπομονή, η ταπεινοφροσύνη και η σιωπή. Ο δεύτερος τρόπος είναι ν’ ανιχνεύουμε και να σκεπτόμαστε τα κίνητρα και τις προθέσεις των λόγων και των πράξεών μας και να τα κρίνουμε με τη λογική και την καλοσύνη. Ο τρίτος τρόπος είναι η καταπολέμηση των ελαττωμάτων που τροφοδοτούν τα πάθη μας.
Για να μπορέσουμε όμως να επιτύχουμε τα προαναφερόμενα, χρειάζεται η αυτογνωσία, η γνώση του εαυτού μας για να μπορέσουμε να γίνουμε διδάσκαλοι του εαυτού μας, να κάνουμε διάλογο μαζί του και να του δείξουμε ότι ο θυμός, η οργή και το μίσος, μόνο καταστροφή φέρνουν και εμείς οι ίδιοι στερούμαστε την ευτυχία. Το μοναδικό και αποτελεσματικό μέσο για να απαλλαγεί ο άνθρωπος από τα ελαττώματά του είναι η Αγάπη, η τρίπλευρη Αγάπη:
Αγάπη προς τον συνάνθρωπο, Αγάπη προς εαυτόν, Αγάπη προς τον Θεό.